ಸ್ಟೀರಿಯೋಟೈಪ್‌ಗಳನ್ನು ನಂಬಿದರೆ ಜೀವನಪ್ರೀತಿ ಸಾಧ್ಯವೆ?

(ವಿಕ್ರಾಂತ ಕರ್ನಾಟಕ ವಾರಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿನ ಜುಲೈ 20, 2007 ರ ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿನ ಲೇಖನ)

ಇದೇ ಜುಲೈ ನಾಲ್ಕರಂದು ಅಮೇರಿಕ ತನ್ನ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಅದರ ಮಾರನೆಯ ದಿನ ಅಮೇರಿಕದ ನ್ಯೂಸ್ ವೆಬ್‌ಸೈಟುಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಜನಪ್ರಿಯಯವಾದ, ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹವಾದ CNN.com ಗೆ ಹೋದಾಗ ಆಶ್ಚರ್ಯವಾಯಿತು. ಅಂದಿನ ಅವರ ಮೇಜರ್ ನ್ಯೂಸ್‌ನ ಹೆಡ್ಡಿಂಗ್ ಏನಿತ್ತೆಂದರೆ, ಸಮಾಜದಿಂದ ತಿರಸ್ಕೃತಗೊಂದ ವಿಧವೆಯರು ಸಾಯಲು ಈ ನಗರಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಾರೆ. ಅದರ ಕೆಳಗೆ ಉತ್ತರ ಭಾರತದ ವಯಸ್ಸಾದ ಹಿಂದೂ ವಿಧವೆಯೊಬ್ಬಳ ಚಿತ್ರ. ಜುಲೈ ೫ ರ ಹಗಲಿನ ಹಲವಾರು ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ಆ ವೆಬ್‌ಸೈಟಿನಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯಸುದ್ದಿಯಾಗಿದ್ದ ಈ ಲೇಖನದ ಒಳಗೆ ಹೋದರೆ, ಮುಖ್ಯಾಂಶಗಳು ಎಂದು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಸಾಲುಗಳು ಇದ್ದವು.

• ಭಾರತದ ಹಿಂದೂ ವಿಧವೆಯರು ಪುನರ್ವಿವಾಹವಾಗುವಂತಿಲ್ಲ; ಅವರು ತಳೆಬೋಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು, ಬಿಳಿಯ ಬಟ್ಟೆ ಉಡಬೇಕು
• ನಿನಗೆ ಬಹಳ ವಯಸ್ಸಾಗಿಬಿಟ್ಟಿದೆ, ಎಲ್ಲಿಯಾದರೂ ಹೋಗಿಬಿಡು ಎಂದು ತನ್ನ ಮಗ ಹೇಳಿದ ಎಂದು ವಿಧವೆಯೊಬ್ಬಳು ತಿಳಿಸಿದಳು
• ಸ್ತ್ರೀ ಗುಂಪೊಂದು ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದೆ, ಹಾಗೂ ವಿಧವೆಯರಿಗೆ ಆಶ್ರಯ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿದೆ
• ಭಾರತದಲ್ಲಿ 4 ಕೋಟಿ ವಿಧವೆಯರಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜು

ಸುಮಾರು 55000 ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಕೃಷ್ಣನ ಮಥುರೆಯ ಪಕ್ಕದ ಬೃಂದಾವನ ನಗರದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 15000 ವಿಧವೆಯರು ಸಾವನ್ನು ಎದುರು ನೋಡುತ್ತ ಅಲ್ಲಿಯ ಬೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎನ್ನುತ್ತದೆ ಈ ಲೇಖನ. ಆ ಊರಿನಲ್ಲಿ ಇದು ನಿಜವೇನೊ. ಆದರೆ, ಲೇಖನ ಓದಿದ ಮೇಲೆ ಇಡೀ ಭಾರತದ ಹಿಂದೂ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ವಯಸ್ಸಾದ ವಿಧವೆಯರನ್ನೆಲ್ಲ ಮನೆ ಬಿಟ್ಟು ಓಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅವರೆಲ್ಲ ಹೀಗೆ ತಲೆಬೋಳಿಸಿಕೊಂಡು, ಬಿಳಿಯ ಸೀರೆ ಉಟ್ಟು ಬೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬದುಕುತ್ತಾರೆ ಎನ್ನುವ ಕಲ್ಪನೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಇದು ಹಾಸ್ಯಾಸ್ಪದವೊ, ಲೇಖಕನ ಅಜ್ಞಾನವೊ, ಇಲ್ಲವೆ ಇಂತಹ ಸ್ಟೀರಿಯೋಟೈಪ್‌ಗಳನ್ನು ಸುಮ್ಮನೆ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡು ಬಿಡುವ ಜನರ ಪರಿಮಿತಿಯೊ, ಅಥವ ಎಲ್ಲವೂ? ಮುಸ್ಲಿಮರೆಲ್ಲರ ಪ್ರಥಮ ನಿಯತ್ತು ಅವರ ಮತ ಎಂಬ ಸ್ಟೀರಿಯೋಟೈಪ್ ನಮ್ಮಲ್ಲಿನ ಕೂಪಮಂಡೂಕಗಳಿಗೆ ಹೇಗಿದೆಯೊ ಅದೇ ರೀತಿ ಭಾರತ ಎಂದರೆ ಇದು, ಅಲ್ಲಿನ ಜನರೆಲ್ಲ ಹೀಗೆ ಎನ್ನುವ ಸ್ಟೀರಿಯೋಟೈಪ್ ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ದೇಶಗಳ ಕೂಪಮಂಡೂಕಗಳಲ್ಲಿದೆ.

ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್‌ರ ಶವವನ್ನು ಮಣ್ಣು ಮಾಡಿದ್ದನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಟಿವಿಯಲ್ಲಿ ನೋಡಿದ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಕನ್ನಡ ಹೆಣ್ಣೊಂದು, "ಅದು ಯಾಕೆ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್‌ರನ್ನು ಹೂತಿದ್ದು?" ಎಂದು ಅದೇನೊ ವಿಚಿತ್ರ ಘಟನೆ ಎನ್ನುವಂತೆ ನನಗೆ ಕೇಳಿದ್ದಳು! ಹಿಂದೂಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಂದೆ ಇದ್ದ ಸತಿ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ಈಗ ನಿವಾರಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಯಾರೊ ಒಬ್ಬ ಕನ್ನಡ ಫ಼ೋರಮ್‌ವೊಂದರಲ್ಲಿ ಬರೆದಿದ್ದ. ಈತನ ಮಾತಿನ ಅರ್ಥ ಇದನ್ನು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ನಿವಾರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ತನಕ ಭಾರತದ ಎಲ್ಲಾ ಕಡೆಯ ಹಿಂದೂ ವಿಧವೆಯರು ಸತಿ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದರು, ಅಂತಹ ಅಮಾನವೀಯ ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಕೈಬಿಟ್ಟು ಹಿಂದೂ ಸಮಾಜ ಸುಧಾರಣೆಯಾಗಿದೆ ಎಂಬಂತಿತ್ತು. ಹೇಳಬೇಕೆಂದರೆ, ಭಾರತದೊಳಗೇ ಇರುವ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಸತಿ ಹೋಗಿದ್ದನ್ನು, ಅದು ಜೀವನ ಪದ್ದತಿಯಾಗಿದ್ದನ್ನು ನಾವೆಲ್ಲೂ ಕೇಳಿಲ್ಲ. ಹಾಗಿರುವಾಗ ಹಿಂದೂಗಳೆಲ್ಲ ಸತಿ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದರು ಎನ್ನುವುದು ಹೇಗೆ ಸರಿಯಾಗುತ್ತದೆ? ಕರ್ನಾಟಕದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುವ ಲಿಂಗಾಯತರನ್ನು ಸತ್ತಾಗ ಸುಡುವುದಿಲ್ಲ. ಎರಡನೆ ಸ್ಥಾನದ ಒಕ್ಕಲಿಗರಲ್ಲಿರುವುದೂ (ಮಲೆನಾಡ ಒಕ್ಕಲಿಗರನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ) ಮಣ್ಣು ಮಾಡುವ ಶವಸಂಸ್ಕಾರವೆ. ಮೂರನೆ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುವ ಕುರುಬರಲ್ಲೂ, ಮುಸ್ಲಿಮರಲ್ಲೂ ಸುಡುವ ಪದ್ದತಿ ಇಲ್ಲ. ಕರಾವಳಿ ಮತ್ತು ಮಲೆನಾಡ ದಲಿತರನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿದರೆ ಮಿಕ್ಕೆಲ್ಲ ಕಡೆ ಅವರನ್ನೂ ಹೂಳುವುದೆ ಪದ್ದತಿ. ಹಾಗೆ ನೋಡಿದರೆ, ಕರ್ನಾಟಕದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಶೇ. 70 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನವರ ಶವಸಂಸ್ಕಾರ ಎಂದರೆ, ಮಣ್ಣು ಮಾಡುವುದು. ಹಾಗಿರುವಾಗ ಇವರಲ್ಲೆಲ್ಲ ಸತಿ ಹೇಗೆ ಸಾಧ್ಯ? ಸಿನೆಮಾಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಟೀರಿಯೋಟೈಪಿಕ್ ಆಗಿ ತೋರಿಸುವ ಶವದಹನದ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ನೋಡಿ ಬೆಳೆದ, ಒಂದು ಪರಿಧಿಯ ಆಚೆ ಅನುಭವವಿಲ್ಲದ ಜನಕ್ಕೆ ಹೂಳುವುದು ಯಾರದೋ ಅಪರೂಪದ ವಿಚಿತ್ರ ಸಂಪ್ರದಾಯದಂತೆ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ.

ಯಾರೊ ಒಬ್ಬ ಏನೋ ಮಾಡಿದ್ದಕ್ಕೆ ಅವನ ತರಹ ಇರುವ ಎಲ್ಲರೂ ಹಾಗೆ ಎಂದು ಜನ ಅಂದುಕೊಂಡು ಬಿಡುತ್ತಾರಲ್ಲ, ಅದಕ್ಕಿಂತ ದಡ್ಡತನ ಬೇರೊಂದಿಲ್ಲ. ಐಸೊಲೇಟೆಡ್ ಕೇಸುಗಳನ್ನು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಮಾಡಿಬಿಡುವ ಬರಹಗಳು, ವಾದಗಳು ಬಹಳ ಅಪಾಯಕಾರಿ. ಮೈಸೂರಿನ ಒಬ್ಬ ಅಯ್ಯಂಗಾರಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಯುವಕ ದೆಹಲಿಯ ಜವಹರ್‌ಲಾಲ್ ನೆಹರೂ ವಿವಿಯಲ್ಲಿ ಓದಿ, ಮಲೆನಾಡಿನಲ್ಲಿ ನಕ್ಸಲೀಯನಾಗಿ ಅಲೆಯುತ್ತ, ಕೊನೆಗೆ ಪೋಲಿಸರಿಂದ ಹತವಾಗಿ ಬಿದ್ದ ತಕ್ಷಣ ಅಯ್ಯಂಗಾರಿಗಳನ್ನು, ಬ್ರಾಹ್ಮಣರನ್ನು, ಮೈಸೂರಿನವರನ್ನು, ಜೆ.ಎನ್.ಯು.ನಲ್ಲಿ ಓದಿದದವರನ್ನೆಲ್ಲ ನಕ್ಸಲೀಯರು ಎನ್ನಲು ಸಾಧ್ಯವೆ? ಹೊಟ್ಟೆ ತುಂಬಿದ ಮುಸ್ಲಿಮನೊಬ್ಬ ದಾವಣಗೆರೆಯ ಬಿ.ಡಿ.ಟಿ.ಯಲ್ಲಿ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಮಾಡಿ, ಅಲ್ಲಿಂದ ಇಂಗ್ಲೆಂಡಿಗೆ ಹೋಗಿ ಮತೀಯ ಅಫೀಮು ಕುಡಿದು ಮತಾಂಧನಾದ ಮಾತ್ರಕ್ಕೆ ಭಾರತದ ಮುಸ್ಲಿಮರೆಲ್ಲ, ಅಥವ ಬಿ.ಡಿ.ಟಿ.ಯಲ್ಲಿ ಓದಿದವರೆಲ್ಲ ಕೋಮುವಾದಿಗಳಾಗಿ ಬಿಟ್ಟರೆ? ಮಲೆನಾಡಿನ ಒಕ್ಕಲಿಗ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಕುವೆಂಪು ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ಬಿಡಬೇಕು, ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮನೋಭಾವ ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು, ಜಾತೀಯತೆ ತೊರೆಯಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳಿ, ಅವರ ಒಬ್ಬ ಮಗ ಅಂತರ್ಜಾತೀಯ ವಿವಾಹವಾಗಿ, ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಮಗ ಅಂತರ್ಮತೀಯ ವಿವಾಹವಾದ ಮಾತ್ರಕ್ಕೆ ಮಲೆನಾಡ ಒಕ್ಕಲಿಗರೆಲ್ಲ, ಕುವೆಂಪು ಓದಿದ ಕನ್ನಡಿಗರೆಲ್ಲ ನಿರಂಕುಶಮತಿಗಳಾಗಿಬಿಟ್ಟರಾ? ಪ್ರಗತಿಶೀಲರಾಗಿಬಿಟ್ಟರಾ? ಬಂಜಗೆರೆಯವರ ಪುಸ್ತಕ ನಿಷೇಧಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಕೆಲವು ಲಿಂಗಾಯತ ಫ಼್ಯಾಸಿಸ್ಟ್‌ಗಳು ಹೇಳಿದ ಮಾತ್ರಕ್ಕೆ ಎಲ್ಲಾ ಲಿಂಗಾಯತರೂ ಹಾಗೆಯೇ ಏನು? ಹಾಗಿದ್ದರೆ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆಯಿರುವ, ಫ಼್ಯೂಡಲ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು, ಜಾತಿ ಅಹಂಕಾರವನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುವ ಅನೇಕ ಲಿಂಗಾಯತ ಪತ್ರಕರ್ತರು, ಬರಹಗಾರರು ಬಂಜಗೆರೆಯವರಿಗೆ ನೈತಿಕ ಬೆಂಬಲ ನೀಡುತ್ತಿರುವುದು ಸುಳ್ಳೆ?

ಒಂದು ಬಣ್ಣದವನೊ, ಬಣದವನೊ, ಜಾತಿಯವನೊ, ಊರಿನವನೊ, ನಾಡಿನವನೊ ಏನೊ ಒಂದು ಮಾಡಿದಾಕ್ಷಣ ಅವನಂತಿರುವವರನ್ನೆಲ್ಲ, ಅವನ ತರಹದ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಇರುವವರನ್ನೆಲ್ಲ ಹಾಗೆಯೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸುವುದು, ಸಂಶಯ ಪಿಶಾಚಿಗಳಾಗಿ ಬಿಡುವುದು, ಪೂರ್ವಾಗ್ರಹಕ್ಕೊಳಗಾಗುವುದು ಯಾವ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆ? ಯಾರದೊ ಕೌಟುಂಬಿಕ ಜೀವನ ಚೆನ್ನಾಗಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದೆ ಮದುವೆಯಾಗದೆ ಹೋಗುವುದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುವುದು ಸರಿಯೆ? ಯಾರೊ ಎಲ್ಲಿಯೋ ತಮ್ಮ ವಯಸ್ಸಾದ ವಿಧವೆ ತಾಯಿಯನ್ನು ಬೃಂದಾವನದ ಬೀದಿಯಲ್ಲಿ ತೊರೆದು ಹೋದ ಮಾತ್ರಕ್ಕೆ ಎಲ್ಲಾ ಮಕ್ಕಳೂ ಹಾಗೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಎಂದುಕೊಂಡುಬಿಟ್ಟರೆ ನಮ್ಮ ತೊದಲು ಮಾತಿನ ಮಗುವನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವೆ? ವಿಶ್ವಾಸವಿಲ್ಲದ, ಆಶಾವಾದವಿಲ್ಲದ, ಪ್ರೀತಿಯಿಲ್ಲದ ನಾಳೆಯನ್ನು ಎದುರು ನೋಡುವುದಾದರೂ ಹೇಗೆ?